>> Ô nhiễm, biến đổi khí hậu đe dọa thế giới
>> Di cư vì ô nhiễm
Gốc rễ của mọi vấn đề là sự bùng nổ dân số vẫn đang tiếp tục tăng nhanh
với tốc độ 100 triệu người/năm. Hiện dân số thế giới gần 7 tỷ người và
dự kiến sẽ tăng lên gần 9 tỷ người vào năm 2015.
Các cuộc di cư vì môi trường đã, đang, và sẽ tiếp tục tái diễn trong tương laiDân
số quá đông không những đòi hỏi cần nhiều lương thực mà cũng tiêu thụ
nguồn năng lượng, tài nguyên, khí thải do con người thải ra hàng ngày
làm ô nhiểm bầu khí quyển, nước thải rác, công nghiệp cũng tăng không
ngừng theo tốc độ tăng dân số.
Ngoài ra các vấn đề giao thông
chen chúc, nạn thiếu nhà ở … đều gắn với dân số. Tất cả những vấn đề đó
đều trở thành sức ép rất lớn đối với môi trường.
Sản xuất lương
thực đòi hỏi có nhiều ruộng đất. Việc khai hoang bừa bãi khó tránh khỏi
một số nơi bị sa mạc hoá và đất trồng trọt bị xói mòn. Việc tới tiêu
không thích hợp có thể khiến cho đất trồng trọt bị chua mặn; việc sử
dụng bừa bãi thuốc trừ sâu, phân hoá học khiến nông sản bị ô nhiễm và
làm ô nhiễm cả môi trường chung.
Việc sử dụng ngày càng nhiều năng lượng làm cho không khí bị ô nhiễm. Nồng độ khí cácbonic tăng lên khiến
khí hậu trên
Trái Đất nóng dần. Các hợp chất chứa lưu huỳnh và nitơ là nguyên nhân
gây ra các trận mưa axít, ảnh hưởng tai hại đến môi trường sinh thái của
nhân loại trên Trái Đất.
Nguồn tài nguyên đang cạn kiệt cũng làm
cho môi trường càng xấu đi, các khoáng sản hết dần khiến con người phải
đi tìm và khai thác các mỏ quặng non, hàng núi đất đá đào bới ra có lẫn
chất quặng đang là vấn đề môi trường nan giải đối với các nước. Nguồn
tài nguyên sinh vật có thể tái sinh cũng đang bị con người phá, đánh bắt
quá mức, phá hoại nghiêm trọng các môi trường sinh thái của rừng, đồng
cỏ, hồ, biển…
Có thể thấy ảnh hưởng của sự biến đổi về môi trường
đối với tình trạng di cư là rất rõ ràng và đang ngày càng tăng lên. Các
ước tính hiện tại và dự đoán tương lai về số người buộc phải di cư đang
rất cách biệt, dao động từ 25 đến 50 triệu vào năm 2010 cho tới gần 700
triệu vào năm 2050. Tổ chức Di cư Quốc tế (IOM) đưa ra một con số ở
khoảng giữa là 200 triệu người di cư do môi trường vào năm 2050.
Hầu
hết những người buộc phải di cư đều tìm kiếm nơi trú ẩn ngay trên đất
nước mình, trong khi một số khác sẽ tìm kiếm nơi nương náu tốt hơn bên
ngoài biên giới. Sự mất chỗ ở và tình trạng di cư có thể được ngăn chặn
bằng cách triển khai các biện pháp thích nghi. Tuy nhiên, các nước nghèo
không được trang bị đầy đủ để hỗ trợ thích nghi trên diện rộng.
Kết
quả là các cộng đồng chịu ảnh hưởng của biến đổi khí hậu như bị nhốt
trong vòng xoáy của sự hủy hoại sinh thái mà ở dưới đáy, các mạng lưới
an sinh xã hội sẽ sụp đổ khi những căng thẳng và bạo lực gia tăng. Trong
kịch bản xấu nhất nhưng hoàn toàn có thể xảy ra này, các cộng đồng lớn
sẽ buộc phải lựa chọn
di cư như một cách thức để tồn tại.
Xét
theo quan điểm tổng thể Trái Đất là một thể thống nhất, loài người sống
trên Trái Đất có liên quan chặt chẽ với vạn vật và ảnh hưởng lẫn nhau,
nếu một khâu nào đó nảy sinh trục trặc tất sẽ ảnh hưởng tới các khâu
khác. Mối quan hệ giữa năm cuộc lớn cũng như vậy, bùng nổ dân số sẻ ảnh
hưởng đến các mặt khác, mặt khác khủng hoảng năng lượng cũng ảnh hưởng
tới mặt dân số và các mặt khác. Năm cuộc khủng hoảng lớn đang thúc đẩy
lẫn nhau hình thành một vòng tuần hoàn ác tính.
Bởi vậy việc bảo
vệ môi trường không phải giải quyết từng vấn đề một mà phải tiến hành
đồng bộ bắt đầu từ việc khống chế tỉ lệ tăng dân số, có như vậy mới có
thể đồng thời giải quyết được các vấn đề dân số năng lượng, tài nguyên,
lương thực sinh thái.
Anh Quân (MOITRUONG.COM.VN/TH)